Gonore (bel soğukluğu) hem kadınları hem de erkekleri etkileyen cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. Tüm dünyada çoğu bölgede, bel soğukluğu açısından teşhis ve bildirim sistemlerinin yetersiz olması nedeniyle görülme sıklığı konusunda net bir veri yoktur.
Dünya Sağlık Örgütü, kayıt sistemi iyi olan bölgelerden gelen verilere göre tahmini olarak bel soğukluğu (Gonore) görülme sıklığında ciddi artış olduğunu bildirmektedir.
En sık görülen semptomlar;
- Her iki cinste de idrar yaparken ağrı,
- Kadınlarda vajinal akıntı,
- Erkeklerde penisten akıntı görülmesidir.
Bel soğukluğu eğer tedavi edilmezse ciddi sorunlara yol açabilir. Bel soğukluğu tedavisi antibiyotiklerle başarılı şekilde sağlanabilir.
Bel Soğukluğu (Gonore) Nedir?
Bel soğukluğu yani gonore; hücre içi, gram negatif diplokok olan Neisseria Gonorrhoeae’un sebep olduğu erkeklerde üretrit, kadınlarda servisit kliniğiyle kendini gösteren cinsel yolla bulaşan bakteriyel bir enfeksiyondur. Tedavi edilmediğinde kadınlarda yaygın pelvis enfeksiyonu, dış gebelik, kısırlık nedeni olabilir.
Erkek homoseksüellerde genital bölge dışında boğaz ve rektumda enfeksiyon görülebilir. N.gonorrhoeae bir grup hastada yaygın ciddi enfeksiyonlara, endokardite, menenjite yol açabilirken, nadir vakada ise ölüme sebep olabilir.
Bel soğukluğu hem erkek hem de kadınlarda yakın oranlarda görülür. Bel soğukluğu kadınlarda belirti vermeden görülebilirken, erkeklerde nadiren belirti olmadan görülebilir.
Bel Soğukluğu Nasıl Bulaşır?
Bel soğukluğu hastalığı genellikle cinsel yolla bulaşır. Oral, vajinal ya da anal cinsel ilişki ile bulaşma olur. Bel soğukluğu olan erkek hastaların partnerlerine bulaştırmak için boşalması şart değildir.
Eşyalara dokunmakla ya da tuvaletlerden bel soğukluğu hastalığı bulaşı olmaz. Yeni cinsel partner varlığında, ya da birden fazla cinsel partner varlığında, başka cinsel yolla bulaşan hastalık varsa bel soğukluğuna yakalanma riski yüksektir. Bel soğukluğu tanısı olan hastalar ve cinsel partnerlerinin diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar (HIV, klamidya, hepatit B, sfiliz, trikomoniazis ) açısından test edilmesi gereklidir.
Bel soğukluğu olan bir kadından cinsel ilişki sonrası erkeğe bulaş her ilişki için %20 oranındadır, 4 ve üzeri cinsel ilişki sonrası enfekte olma riski %60-80’e çıkar. Bel soğukluğu olan erkek hastadan cinsel ilişki sonrası kadın partnerine geçiş, her cinsel ilişki için %50-70 oranındadır. Bel soğukluğu olan hastayla cinsel ilişki sonrası ortalama 2-7 gün içinde gonore belirtileri görülmeye başlayabilir.
Bel soğukluğu olan annelerden doğum sırasında bebeklere bulaş da söz konusudur. Bel soğukluğu olan bireylerin enfekte olan bölgelere (genital bölge) dokunduktan sonra vücut mukozaları (göz, ağız boşluğu…gibi) ile temasları sonucu da bulaş olabilir.
Bel Soğukluğu Belirtileri Nelerdir?
Bel soğukluğu belirtileri cinsiyete göre ve enfeksiyonun olduğu bölgeye göre değişkenlik gösterir. Hatta bazı hastalarda hiçbir belirti olmayabilir. Bu durum hastaların tanı almadan çok önce enfeksiyonu başkalarına bulaştırmalarına sebep olur. Kadın ve erkeklerde üretra, rektum ve boğazda enfeksiyon tablosuna yol açabilir. Kadınlarda rahim, rahim ağzı, tüp ve yumurtalıklar gonoreden etkilenirken; erkeklerde prostat ve epididimis etkilenir.
Ağzı ve boğazın etkilendiği durumlarda boğaz ağrısı görülür. Erkek homoseksüellerde anal seks kaynaklı rektum etkilenir; hastalarda kabızlık, makatta rahatsızlık hissi ve ağrı görülebilir.
Kadınlarda Bel soğukluğu Belirtileri;
- Vajinal anormal akıntı ve kaşıntı
- Vajinal kanama ve lekelenme
- İdrar yaparken yanma ve ağrı
- Kabızlık veya anal akıntı
- Ağrılı dışkılama
Erkeklerde Bel soğukluğu Belirtileri;
- İdrar yaparken ağrı
- Penisten akıntı olması
- Testiste şişlik ve ağrı
Erkek hastalarda bel soğukluğu üretrit ve epididimit tablosu olarak görülür.
Üretrit: N.gonorrhoeae ile enfekte olan erkek hastaların büyük çoğunluğunda belirti görülür. Ancak belirti vermeyen ya da çok hafif belirtiler ile hastalığı geçirenler de vardır. Erkeklerin %75’inde 4-8 gün içerisinde üretrit belirtileri görülmeye başlar. %80-90 vakada ortalama 2 hafta içerisinde bel soğukluğu hastalığı belirtileri ortaya çıkar.
- İdrar yaparken ağrı
- Üretradan başlarda şeffaf akıntı 1-2 gün sonrasında bol miktarda, irinli bazen kanlı akıntı
- Nadir olarak daha komplike vakalarda peniste şişlik, üretra çevresinde abse ve üretrada daralma görülebilir.
- Sabah ilk idrarda, 10 dan fazla lökosit görülmesi ve/veya lökosit esteraz pozitifliği
Epididimit: Tek taraflı ani başlayan epididimit tablosu sıklıkla bel soğukluğu komplikasyonu olarak görülebilir. Epididimis enfeksiyonları gonokok ve klamidya enfeksiyonu birlikteliğinde daha sıklıkla izlenir. Tek taraflı testiste ağrı ve şişlik epididimiti olan erkek hastalardaki tek şikayet olabilir.
Gonore rektum ve yutağı da etkilebilir ancak bu bölgelerin enfeksiyonu belirti vermeyebilir. Anorektal gonore erkek homoseksüellerde sık görülür. Eğer beraberinde HIV enfeksiyonu varsa anorektal gonore görülme riski 3 kat artar. Kadınlarda anal seksten bağımsız vajina ve rektum yakın komşuluğu nedeniyle rektum tutulumu görülebilir.
Rektal gonokok enfeksiyonu için anal seks bir risk faktörü olsa da, bu tür eğilim olmayan hastalarda da sıklıkla izlenebilir. Oral seks sonrası yutakta gonokokal enfeksiyon tutulumu olabilir; hastalarda boğaz ağrısı, boyunda lenf bezlerinde şişme ya da çoğu hastada belirti vermeden seyredebilir.
Gonore bazı hastalarda yaygın sistemik hastalık tablolarına, menenjit, endokardit, eklem tutulumlarına ve konjonktivite de yol açabilir. Genital enfeksiyonu olan hastaların %1’inde enfeksiyon kan yoluyla yayılım göstererek, yaygın gonokokal enfeksiyon gelişebilir. Hastalarda döküntü, ateş, eklem ağrısı, yer değiştiren eklemlerde şişlik, kızarıklık, ağrı durumu, endokardit, menenjit görülebilir.
