Vezikoüreteral Reflü (VUR) Nedir?
İdrar böbrekte yapıldıktan sonra ureter borucukları yoluyla idrar kesesine gelir. Burada 400-500 cc olduktan sonra uretra borucuklarıyla dışarıya atılır.
İdrar kesesine gelen idrar normalde ureter borucuklarının en alt 2-3 cm lik kısmı mesane zarı altında seyrettiği için ve buradaki kas yapısının özelliğinden dolayı böbreklere tekrar gidemez.
Yani işlevsel bir kapakçık sistemi vardır. Vezikoüreteral reflü mesanedeki idrarın böbreklere doğru ureter borucuklarından geriye gitmesidir.Yani idrar kesesinden böbreğe idrar kaçağı anlamına gelir.
Vezikoüreteral Reflü Nedenleri Nelerdir?
Vezikoüreteral reflü ya üreter borucuklarının mesaneye giriş kısmındaki doğuştan hasarına bağlı ya da aşağı idrar yollarının doğuştan uretral valv gibi nedenlere bağlı tıkanması sonucu mesane basıncının yükselmesine bağlı olarak oluşur.
Ayrıca nörojen mesane gibi mesane basıncının arttığı durumlarda, üreter borucuklarının mesaneye giriş kısmındaki mesane kaslarının doğuştan hasarına bağlı da gelişebilmektedir.
Vezikoüreteral Reflü Neden Önemlidir?
İdrar kesesindeki idrar böbreğe kaçak yaptığı zaman yani vezikoüreteral reflü olduğunda idrar kesesi içindeki bakterilerde böbreğe geçer ve pyelonefrit dediğimiz böbrek iltihabına neden olur.
Bu iltihap da böbreğin işlevsel kısmını bozar ve böbrek yetmezliğine neden olur. Bu nedenle bu hastalar çok yakından takip edilmelidir.
Yenidoğanların yaklaşık %1-3’ünde vezikoüreteral reflü görülebilmektedir. Yenidoğanlarda erkeklerde daha sık görülürken 3 yaşın üstünde kızlarda daha sık görülmektedir.
Erişkinlerdeki böbrek yetmezliklerinin ülkemizde %32’si vezikoüreteral reflü’ye bağlıdır. İdrar yolu infeksiyonu geçiren 5 yaş altı çocukların %35-40’ında görülebilmektedir.
Bu nedenle erken teşhisi çok önemlidir.
Vezikoüreteral Reflü Teşhisi Nasıl Konulur?
Teşhis için Voidin sistoüretrografi (VCUG) testi yapılır. Yani bir sonda ile idrar kesesine görüntüleme maddesi verilir ve sonra işerken film çekilir.
Daha sonra derecesi belirlenir. Buna göre 1 en hafif 5 en ağır olmak üzere 5 derecesi vardır. Ek olarak böbrekleri değerlendirmek iin ultrasonografi ve sintigrafi gerekli olabilir.
Vezikoüreteral Reflü Tedavisi Nasıl Olur?
Yenidoğanda vezikoüreteral reflü tespiti edilmiş ise antibiyotik proflaksisine alınır ve 1 yaşa kadar izlenir.
Bu sırada antibiyotiğe rağmen infeksiyon oluyor ve böbrek fonksiyonları bozuluyor ise cerrahi tedavi gerekebilir. Takip VCUG, ultrason ve sintigrafi ile yapılmaktadır.
Takipte eğer infeksiyon olmuyor ve böbrekler zarar görmüyor ise 3 yaşa kadar takip edilir ve en son VCUG değerlendirilir. Derece 3 ve üzeri ise cerrahi olarak düzeltilmesi gerekir.
Derecsi 1-2 ise 5 yaşa kadar beklenir. Derece 1-2 ve hsta 5 yaşın üstünde ise infeksiyon geçirmiyor ise erkeklerde tedavi gerekmez ancak kız çocukları cerrahi ile tedavi edilmelidir.
Cerrahide 2 yöntem vardır. İlk planda suburetrik madde enjeksiyonu operasyonu yapılmalıdır. Bu yöntem sistoskop ile mesaneye girilip ureter ağzına madde verilmesi işlemidir.
Günübirlik bir işlemdir ve kolaydır başarısı %50-70 civarındadır. Bu vezikoüreteral reflü tedavisi başarısız olur ise açık cerrahi ile alt ureter yolları tünel oluşturarak mesaneye yeniden ağızlaştırılmalıdır. Bu yöntemin başarı şansı %95 civarındadır.
