İçindekiler
- Ses Dalgalarıyla Böbrek Taşı Kırma (ESWL) Nasıl Uygulanır?
- ESWL’nin Avantajları
- ESWL’nin Dezavantajları
- Hangi Durumlarda ESWL Kesinlikle Yapılmaz?
- ESWL ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Böbrek taşının kırılmasında ses dalgalarının kullanıldığı yöntem halk arasında ağrısız (ameliyatsız) böbrek taşı kırma olarak bilinir. Ses dalgaları kullanılarak yapılan böbrekteki taşı kırma işlemi hedefe odaklanmış ses dalgaları yayan bir cihaz ile yapılır. Bu ses dalgaları sayesinde taş parçalara bölünür. Böbrek içinde kalan ufak parçaların hastanın idrar yolundan normal yollarda atılması beklenir.
Extracorporeal Shock Wave Litotripsi (ESWL) tanımının kısaltma ismi ile anılan bu yöntem 1980 li yıllarda bulunmuş bir yöntemdir.
Böbrek taşı hastalarının %90’ından fazlası, ESWL yöntemi ile tedavi edilebilir. ESWL tamamen zararsız bir yöntem değildir. Bu nedenle taş kırma tavsiye ederken doğru hastaların seçimi önemlidir.
Ses Dalgalarıyla Böbrek Taşı Kırma (ESWL) Nasıl Uygulanır?
Hasta ESWL cihazına sırt üstü uzanır. Böbrekteki taşın konumunu tespit etmek için bir röntgen ışını üretim cihazı kullanılır. Tam olarak konumu tespit edilen taş hastanın yan tarafından hemen bel hizasında bulunan şok dalgası üreten cihaz sayesinde parçalanır.
İşlem sırasında makinadan küçük küçük patlamaları andıran bir ses çıkar. Doktorun şok dalgalarının şiddetini artırması ile bu sesler yükselebilir.
Taş kırma işlemi yaklaşık 30-40 dakika kadar sürebilir.
İşlem sırasında hatanın bayılmasına gerek yoktur. Anestezi kullanılmaz.
Böbrekte birden fazla taş varsa veya taşın boyutu büyükse işlem bir kaç seans şeklinde uygulanır.
3 seanstan fazla kez ESWL cihazına girilmesi önerilmez.
ESWL’nin Avantajları
Ses dalgaları kullanılarak yapılan böbrek taşı kırma işleminde hastada komplikasyon oluşma riski oldukça düşüktür.
ESWL bir ameliyat olmadığı için ve vücutta her hangi bir kesi açılmadığı için hasta aynı gün içinde taburcu edilebilir.
İşlem sırasında hastanın bayıltılmasına gerek yoktur.
ESWL’nin Dezavantajları
Yüksek başarı oranı sunan ESWL işleminde bazen kırılan taşlar idrar yolundan geçemeyebilir. Taş böbrekte parçalanmış olsa da doğal yollarla atılamama riski vardır. Bu sebeple hasta ciddi ağrılar çekebilir.
Boyutu büyük olan taşlar için birden fazla kez ESWL seansına girilmesi gerekir.
Hangi Durumlarda ESWL Kesinlikle Yapılmaz?
Hastanın sağlık durumuna göre bazı durumlarda ESWL uygulaması yapılamaz. Bunun için aşağıdaki durumlardan her hangi birini taşıyorsanız mutlaka doktorunuzla paylaşmalısınız.
- Hamilelik
- Kanama riski taşıyan bir yara varsa
- Tedavisi bitmemiş idrar yolu enfeksiyonu varsa
- Yüksek tansiyon varsa
- Karın içi damarlarda balonlaşması (Anevrizma)
- İdrar yolllarında tıkanıklık varsa
- Taşın kırılamayacak kadar sert olması durumu
Başarı şansının düşük olmasından dolayı aşağıdaki durumlarda taş kırma (ESWL) önerilmez:
- Fazla kilosu olan hastalar (cilt taş mesafesi 10 cm’den fazla olduğunda taş kırmanın başarısı düşer)
- 2 cm’den büyük taşlar (Taşlar daha zor kırılır; taşlar kırılırsa çok sayıda parçacık oluşacağı için idrar kanallarında tıkanıklık olur ve hastanın acilen ameliyat edilmesi gerekir)
- Böbreğin alt tarafına yerleşen taşlar
ESWL ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Taş kırma işlemi sonrasında böbrek taşları tamamen yok olur mu?
Hayır! ESWL (ses dalgalarıyla böbrek taşı kırma) işleminde böbrekteki taşlar ufalanır. Bu ufak parçaları hastanın doğal yollarla düşürmesi beklenir. Taş düşürürken ağrıları azaltmak ve idrar yolunu buna hazırlamak için gerekli ilaçların alınması önemlidir.
ESWL öncesinde hazırlık için neler yapılmalı?
Bazı ilaçların kullanımı sırasında ESWL uygulaması yapılması önerilmez. Hastanın kullandığı ilaçları doktoruna belirtmesi bu açıdan önemlidir.
ESWL işlemi öncesinde 3-4 saat önceden yeme-içmenin kesilmesi gerekir.
Günlük faaliyetlere dönüşte bir sorun olur mu?
ESWL uygulamasında her hangi bir kesi ve anestezi işlemi yapılmadığı için aynı gün içinde taburcu işlemi yapılır. Hasta günlük rutinine hemen dönebilir. Ancak doktorlar seans sonrasında evde bir süre istirahat edilmesini önerir.
Parçalanan taşların kolayca ve hemen atılması için sıvı tüketiminin artırılması gerekir.
Seans sonrasında ilk 24 saat içinde alkollü içeceklerden uzak durulması önerilir.